فرانسه
از Wikipedia، دانشنامهٔ آزاد
| برای اثباتپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است یا منابع ارایهشده بهدرستی ارجاع داده نشدهاند. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکیپدیا برای ارجاع به منابع با ارایهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بیمنبع در آینده مردود و حذف خواهندشد. |
République française
جمهوری فرانسه |
شعار ملی: فرانسوی: Liberté, Égalité, Fraternité (فارسی: آزادی، برابری، برادری) |
سرود ملی: سرود مارسییز |
|
پایتخت - مختصات جغرافیایی | پاریس |
بزرگترین شهر | پاریس |
زبان رسمی | فرانسوی |
نوع حکومت • رئیس جمهور • نخستوزیر | جمهوری متحد نیکلا سارکوزی فرانسوا فیون |
تاریخ تشکیل | ۸۴۳ (پیمان وردون) (جمهوری پنجم: ۱۹۵۸) |
مساحت • کل۱
• خاک اصلی۲
| ۶۷۴٬۸۴۳ km² (۴۰ام)
۵۵۱٬۶۹۵ km²۳ (۴۷ام)
۵۴۳٬۹۶۵ km²۴ (۴۷ام)
|
جمعیت (۱ ژانویه, ۲۰۰۶) • کل۱ • خاک اصلی۲ • تراکم جمعیت۲ |
۶۳٬۵۸۷٬۷۰۰ (۲۰ام) ۶۱٬۰۴۴٬۶۸۴ (۲۰ام) ۱۱۲/km² (۶۸ام) |
تولید ناخالص داخلی • کل • سرانه | دادههای ۲۰۰۵ ۱٫۸۱۶بیلیون دلار (۷ام) ۲۹٬۹۰۰ دلار (۲۴ام) |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۳) | ۰٫۹۳۸ (۱۶ام) – بالا |
واحد پول | یورو (€)۵, CFP Franc۶ |
منطقه زمانی • در تابستان | CET (UTC+1)۲ CEST (UTC+2)۲ |
دامنه اینترنتی | |
پیششماره تلفنی | +33 |
۱ تمام اراضی جمهوری فرانسه شامل تمام بخشها و اراضی آنسوی دریاها به استثنای اراضی سرزمین آدلی (Terre Adélie) در جنوبگان که با امضای قرارداد جنوبگان در سال ۱۹۵۹ حاکمیت فرانسه بر آن ملغی شدهاست. ۲ فقط اراضی فرانسه در خاک اروپا. ۳دادههای مؤسسه جغرافیای ملی فرانسه. ۴دادههای ثبت خشکیهای فرانسه که شامل دریاچهها، تالابها، یخچالهای طبیعی با مساحتی بیش از ۱ کیلومتر مربع و مصب رودخانههای بزرگ نمیشود. ۵کل جمهوری فرانسه به استثنای اراضی فرانسه در اقیانوس آرام ۶فقط اراضی فرانسه در اقیانوس آرام.
۷ علاوه بر .fr چند پسوند دامنهٔ اینترنتی دیگر هم برای بخشها و اراضی خارج از خاک اصلی استفاده میشود:.re, .mq, .gp, .tf, .nc, .pf, .wf, .pm, .yt فرانسه همچنین از .eu که میان کشورهای اتحادیه اروپا مشترک است استفاده میکند. |
ویرایش |
کلاس درس برخطی مربوط به موضوع این مقاله در کلاسهای درس اینترنتی در بخش تاریخ موجود است.
فرانسه با عنوان رسمی جمهوری فرانسه کشوری است واقع در اروپای غربی؛ فرانسه بزرگترین کشور اروپای غربی است.[۱]این کشور با کشورهای بلژیک، لوکزامبورگ، آلمان، سوئیس، ایتالیا، موناکو، آندورا و اسپانیا مرز زمینی مشترک دارد.[۲]
فرانسه یکی از اعضای موسس اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد است. این کشور همچنین عضو گروه جی ۸ و از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و دارای حق وتو است. فرانسه یک کشور دارای سلاح هستهای است.[۳]
تاریخ
نیاکان فرانسویها گولها (Gaulois) بودند و تبار سلتی داشتند. اینان تا زمان ژولیوس سزار فرمانروای توانای روم فرانروایی بومی خود را داشتند تا سرانجام به دست سزار سرنگون شدند و کشورشان بخشی از امپراتوری روم شد.
سیاست
حکومت این کشور جمهوری است. قوه مقننه از دو مجلس قانونگذاری (مجلس ملی با ۴۹۱ نماینده) که به واسطه انتخابات عمومی برای مدت ۵ سال انتخاب شده و (مجلس سنا با ۲۹۵ نماینده) که برای مدت ۹ سال انتخاب میشوند، متشکل میگردد. اعضای مجالس فوق به صورت غیرمستقیم و توسط نمایندگان مجلس ملی، شورای عمومی ایالات و شورای شهرداریها انتخاب میشوند. رئیس جمهور میتواند با مشورت نخست وزیر مجلس ملی را منحل کند.
لوگوی جمهوری فرانسه (آزادی، برابری، برادری)
در کنار این قوا شورایی به نام شورای قانون اساسی متشکل از ۹ نفر وجود دارد که بر اجرای قانون اساسی نظارت دارد. این شورا بر اجرای انتخابات تا مرحله پایانی و اعلام نتیجه نیز نظارت کامل و استصوابی دارد. این ۹ نفر به این صورت انتخاب میشوند:
- سه نفر توسط رییس جمهور
- سه نفر پس از معرفی توسط رییس جمهور به رییس مجلس ملی (عوام) با رای مجلس
- سه نفر توسط مجلس سنا
قانون اساسی فعلی کشور در سال ۱۹۵۸ تهیه شدهاست.
فعالیت احزاب در فرانسه آزاد است. از جمله مهمترین احزاب کشور فرانسه میتوان به احزاب سوسیالیست، مجمع جمهوریخواهان (گلیستها)، حزب کمونیست، اتحاد دموکراتیک فرانسه و حزب رادیکال اشاره نمود.
تقسیمات کشوری
شهرستانها و سرزمینهای ماورای دریاهای فرانسه
مساحت کشور فرانسه برابر با ۵۵۰۰۰۰ کیلومتر مربع بوده و وسیعترین کشور اروپای غربی است (یک سوم وسعت ایران) و منطقه دریایی وسیعی را در اختیار دارد (منطقه اقتصادی که در ۱۱ میلیون متر مربع گسترده شدهاست). سطح فرانسه شبیه به یک شش ضلعی است.
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری فرانسه به ۲۲ ناحیه تقسیم شدهاست و از ۹۶ شهرستان (یا دپارتمان) تشکیل گردیده که زیر نظر دولت مرکزی اداره شده و تحت نظارت شورای انتخابی محلی فعالیت می نمایند. هر ناحیه به کانتونها و بخشهایی تقسیم شده و هر بخش از شورای شهر و شهردار خاص خود برخوردار میباشد.
به این تعداد نواحی ماورای دریاها (DOM) شامل گوادلوپ، مارتینیک، گویان فرانسه و رئونیون میشوند و چهار سرزمین ماورای دریاها (TOM) شامل پلینزی فرانسوی، کالدونیای نو، والیس و فوتونا، زمینهای جنوبی و مناطق کلکتیوی دارای جایگاه خاص یعنی مایوت و سن پییر و میکلون و بخشی از قطب جنوب که فرانسه مدعی آن است، افزوده میشوند.
بلژیک، لوکزامبورگ، آلمان، سوییس، ایتالیا، اسپانیا، موناکو و آندورا کشورهای هم مرز فرانسه هستند. بریتانیا نیز از طریق تونل کانال مانش با فرانسه مرتبط است.
شهرهای اصلی
نقشه جغرافیای سیاسی فرانسه همراه با ۲۲ ناحیه و ۹۶ شهرستان
ارتفاعات
وضعیت جغرافیایی فرانسه یکی از متنوعترین وضعیتها در اروپا است: دشتها، کوهستانهای قدیمی، سلسله جبال کوههای مرتفع، جلگه هها، ساحلهای اقیانوسی و مدیترانهای در این کشور وجود دارند.
دشتها دو سوم مساحت کل فرانسه را تشکیل میدهند.
رشته کوههای اصلی: آلپ (که قله آن مون بلان بلندترین قله اروپای غربی است و ۴۸۰۷ متر ارتفاع دارد)، پیرنه، ژورا، آردن، رشته کوه مرکزی وله وژ.
ساحلهای مرزی فرانسه را به چهار دریا متصل میکنند: دریای شمال، دریای مانش، اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه. فرانسه دارای ۵۵۰۰ کیلومتر ساحل مرزی است.
آب و هوا
نگاره ماهوارهای ناسا از فرانسه
فرانسه از آب و هوایی معتدل و چهار فصل برخوردار است که بر حسب نواحی کمی متفاوتند:
- برتانی و نورماندی: آب و هوای اقیانوسی مرطوب (زمستان ملایم ۷ درجه و تابستان خنک ۱۶ درجه)
اکیتن: آب و هوای اقیانوسی و مدیترانهای (زمستان ۵ درجه و تابستان ۲۲ درجه با بارانهای فراوان در بهار)
شرق و شمال غرب: آب و هوای نیمه قاره یی زمستان سرد و برفی: (۱ درجه و تابستان گرم و توفانی: ۲۰ درجه)
جنوب: آب و هوای مدیترانهای (زمستان ملایم ۶ درجه و تابستان گرم: ۲۰درجه)
ویژگی آب و هوا در مناطق کوهستانی، زمستان طولانی و برفی و تابستانی گرم و توفانی با تفاوتهای بزرگ بسته به دامنهها و عوامل ریز آب و هوایی است.
محیط زیست
مناطق کشاورزی و جنگل ۴۸ میلیون هکتار یعنی ۸۲ درصد فرانسه اروپایی را میپوشاند. پوشش جنگلی به تنهایی ۲۷ درصد کشور را در بر میگیرد و بعد از سوئد و فنلاند سومین پوشش را در اتحادیه اروپا تشکیل میدهد.
در حالی که ۱۳۶ نوع درخت در فرانسه شناخته شدهاست که در یک کشور اروپایی امری استثنایی محسوب میشود.
تعداد حیوانات بزرگ جنگلی نیز افزایش یافتهاست: تعداد گوزن در ۲۰ سال دو برابر و تعداد آهو سه برابر شدهاست. برای حفظ و ارتقای میراث طبیعی فرانسه، دولت ۶ پارک ملی، ۱۲۸ ذخیره طبیعی، ۴۳۰ منطقه حفاظت شده طبیعی و ۲۹۹ پایگاه حفاظت شده ساحلی ایجاد کردهاست.
به این تعداد باید ۲۹ پارک طبیعی ناحیهای را با وسعت ۷ درصد کشور فرانسه افزود. ۱۱/۲۲ میلیارد یورو برای حفاظت محیط زیست به عبارتی ۳۸۰ یورو به ازای هر نفر هزینه میشود. مدیریت آبها و فاضلابها سه-چهارم این هزینه کل را تشکیل میدهد
منابع طبیعی: زغال سنگ، آهن، بوکسیت، روی، پتاس، الوار، ماهی
اقتصاد
جشن ساخت ایرباس A380 در
تولوز فرانسه مرحله گذار از یک اقتصاد مدرن و مرفه همراه با مالکیت و مداخله عمیق دولت به یک اقتصاد مبتنی بر مکانیزم بازار منتقل میشود. دولت سوسیالیست، بسیاری از شرکتهای بزرگ، بانکها و بیمهها را خصوصی اعلام نمود. اما چندین شرکت عمده از جمله ایرفرانس، فرانس تلهکوم، رنو و تالس در اختیار دولت است و در برخی از امور بویژه قدرت، حمل و نقل عمومی و صنایع دفاعی دولت حاکمیتی دارد.
بخش ارتباطات راه دور برای بخش خصوصی بتدریج آزاد شدهاست. رهبران فرانسوی نظام سرمایه داری را میپذیرند که در آن عدالت اجتماعی از طریق قوانین، سیاستهای مالیاتی و تأمین اجتماعی اعمال میشود و اختلاف درآمد و تأثیر بازار آزاد بر بهداشت و رفاه عمومی را کاهش میدهد.
صنایع
از جمله مهمترین صنایع کشور میتوان به صنایع فلزکاری، ماشینآلات، شیمیایی، وسائط نقلیه، مواد غذایی و مشروبات، منسوجات و البسه، هواپیماسازی، کشتیسازی، پتروشیمی، الکتریکی، اتمی و جنگافزار اشاره نمود. گندم، جو، سیبزمینی، چغندرقند، سیب، ذرت، برنج، انگور، ماهی، گاو و خوک نیز مهمترین محصولات کشاورزی و دامپروری کشور را تشکیل میدهند.
سرانه زمین مزروعی برای هر نفر بالغ بر ۳۲/۰ هکتار است. تولید سالیانه گوشت گاو ۴۰۰/۱ هزار تن، گوشت خوک ۵۰۰/۱ هزار تن، گوشت گوسفند ۹۰۰/۱۵۴ تن و ۸۰۶ هزار تن صید ماهی است. تولید سالیانه نیروی الکتریسیته نیز معادل ۱/۲۴۱ میلیارد کیلووات ساعت است.
معادن
مهمترین معادن کشور آهن، بوکسیت، پتاس، زغال سنگ، نیکل، نمک، نفت، گازطبیعی، سولفور، موادخام ساختمانی، سرب و روی، فسفات، پیریت و اورانیوم میباشد. ذخایر زیرزمینی نفت فرانسه نیز به ۵۰ میلیون بشکه بالغ میگردد.
نیروی کار: نیروی کار کشور بالغ بر ۵۰۰/۲۰ هزارنفر است که ۳۶٪ آن در صنایع و ساختمان، ۱۰٪ در بخش کشاورزی، ماهیگیری و جنگلداری و ۵۴٪ در بازرگانی و تجارت مشغول به فعالیت میباشند. واحد پول فرانسه یورو و در گذشته فرانک بود.
حمل و نقل
در کشور فرانسه بالغ بر ۸۴۰ هزار کیلومتر راه آسفالته و بزرگراه وجود دارد. طول راهآهن مورد استفاده نیز بالغ بر ۵۵۵، ۴۲ کیلومتر بوده و ارتباطات هوایی بینالمللی این کشور توسط شرکتهای هواپیمایی ایرفرانس، (UTA) و پروازهای داخلی توسط ایر- اینتر صورت میپذیرد. سالانه بالغ بر ۸۴۰/۲۶ هزار توریست از این کشور دیدن میکنند.
جهانگردی
با ۷۰ میلیون توریست در سال ۱۹۹۸، فرانسه اولین کشور توریستی جهان، بالاتر از اسپانیا، آمریکا، ایتالیا، انگلستان، چین و مکزیک قرار دارد.
در سال ۲۰۰۶، ۷۹٫۱ میلیون نفر گردشگر به فرانسه سفر کردهاند که این تعداد بیشترین در میان کشورهای جهان بودهاست. درآمد فرانسه از این تعداد گردشگر برابر ۴۶٫۳ میلیارد دلار بودهاست.[۴]
هر ساله ۱۲ میلیون نفر فقط برای بازدید از موزه و کاخ لوور، موزه اورسی و کاخ ورسای به پاریس میآیند در حدود ۳۹۰۰ موزه، دهها میلیون نفر را در سال به خود جذب میکند. ۵ /۶ میلیون نفر سالانه از برج ایفل دیدن میکنند.
روز ملی فرانسه چهاردهم ژوئیهاست.
فرهنگ
نوشتار اصلی: فرهنگ فرانسه
برخی آثار مهم فرهنگی و تاریخی این کشور عبارتاند از:
جستارهای وابسته
منابع
ace:Peurancih.