DJ
Z Wikipedia
Didżej lub DJ, dyskdżokej (ang. Disc Jockey – Dee Jay) – osoba, która gra na imprezach, miksuje oraz dobiera muzykę tak, aby publiczność się dobrze bawiła. Często dodaje różne efekty dźwiękowe czyli: pętle(Loop), pojedyncze dźwięki(sampel) oraz skreczuje. Wraz z rozwojem technologii ilość dodatkowych narzędzi wzrasta.
Niektórzy DJ Klubowi, a zarazem producenci podczas swoich występów prezentują swoje utwory wraz z udziałem wokalistów np. ATB, ewentualnie grają swoją muzykę na żywo przy użyciu instrumentów użytych podczas tworzenia utworów np. Underworld, taki styl pracy nazywa się Live Act. Nowocześni DJ często poszukują różnych innowacji, granie muzyki nie opiera się tylko na komputerach i syntezatorach oraz odtwarzaczach, a często dochodzi do używania żywych instrumentów, a także całych orkiestr symfonicznych np. Paul van Dyk , w Polsce DJ Mario i Nrgee na 4 edycji Water Festival[potrzebne źródło].
Podczas pracy również często jest wspomagany przez MC który utrzymuje kontakt z publicznością przez mikrofon. Zależnie od granej muzyki MC bądź Raper, komentuje odtwarzane przez DJ w danym momencie utwory, bądź rapuje.
Pojęcie Disc Jockey zostało po raz pierwszy użyte 1935 roku przez Waltera Winchella gdy opisywał Martina Blocka, pierwszego radiowca który w oczach społeczeństwa uzyskał status gwiazdy[1].
W dzisiejszych czasach pojęcie DJ, jest często mylone z prezenterem dyskotekowym oraz prezenterem radiowym, które z pracą DJ, mają tylko wspólne dobieranie utworów.
Spis treści |
Cechy zawodowego DJ-a
- umiejętność dobierania odpowiedniego repertuaru, i co z tym idzie w parze - obszerna wiedza muzyczna i znajomość aktualnych trendów
- znajomość struktury odtwarzanych utworów
- umiejętność kontroli nad dźwiękiem za pomocą sprzętu
- wyczucie rytmu
- umiejętność dopasowywania do tempa dwóch lub więcej utworów (ang. beatmatching) - umiejętne zwalnianie lub przyspieszanie utworu, aby jego tempo zgadzało się z tempem poprzedniego
- zdolność do poprawnego odczytywania panującego na parkiecie nastroju i odpowiedniej reakcji na potrzeby publiczności
Podział specjalizacji ze względu na miejsce pracy
- Klubowy DJ (ang. club DJ) – miksuje muzykę w klubach, barach, również na imprezach masowych. Jego zadanie z reguły polega na miksowaniu ze sobą utworów tanecznych w taki sposób, żeby publiczność mogła tańczyć bez przerw między utworami. Najczęściej zwalnia lub przyspiesza utwory sprowadzając je do jednakowego tempa, a następnie nakłada koniec jednego utworu na początek drugiego (miksuje) do uzyskania bardzo płynnego przejścia między nimi, utwory te są z góry przygotowane do miksowania. Zdarza się, że istnieje potrzeba stworzenia bardziej wyraźnego przejścia między utworami. Klubowy DJ powinien dbać, aby muzyka nie stała się nudna. Jego zadaniem jest też odpowiednie reagowanie na potrzeby publiczności. Publiczność często patrzy na Dja, a jego zachowanie może być elementem show, jaki on tworzy. DJ klubowych dzieli się ze względu na grany styl muzyczny.
- Skreczer/turntablista – najczęściej posługuje się odpowiednimi gramofonami, ewentualnie gramofonami połączonymi z oprogramowaniem na komputerze i za pomocą tych urządzeń skreczuje dźwiękiem. Polega to na dynamicznym manipulowaniu krótkim fragmentem utworu – najczęściej specjalną próbką interesującego dźwięku, podczas gdy z drugiego odtwarzacza jest normalnie odtwarzany jakiś utwór.
Sprzęt
Ze względu na sposób montażu, z wyjątkiem gramofonów, sprzęt DJ-ski może występować w wersjach:
- Tabletop - sprzęt jest przystosowany do stawiania na płaskiej powierzchni np. stole lub montowania w specjalnym uchwycie przeznaczonym dla danego odtwarzacza - taki sposób ustawienia sprzętu jest stosowany przez turntablistów i przez DJ-ów klubowych.
- Rack mounted - sprzęt przystosowany do montażu w ramach montażowych - standardowo 19 calowych. Odtwarzacze w wersjach rack mounted często są zwane dualami, co oznacza, że w jednej obudowie zawierają dwa odtwarzacze.
DJ również dobiera odpowiedni sprzęt pod względem stylu pracy - skreczer/turntablista będzie preferował skrecz-mikser (specjalnie przystosowany do skreczowania) i koniecznie będzie używał gramofonów lub odtwarzaczy cyfrowych wyposażonych w możliwość skreczowania, natomiast DJ, który płynnie miksuje muzykę taneczną, raczej będzie preferował mikser wielokanałowy z efektorem oraz poradzi sobie z odtwarzaczami cyfrowymi bez możliwości skreczowania (choć i w tym przypadku możliwość skreczowania jest dużą zaletą).
Gramofon
Gramofon DJ-ski posiada suwak Pitch służący do płynnego przyspieszania bądź zwalniania obrotów talerza, na którym umieszcza się płytę winylową. Wyróżnia się gramofony z napędem bezpośrednim i paskowym.
Wyższe modele gramofonów didżejskich mogą także posiadać funkcję zachowania jednakowego tempa utworu (tzw. "beat lock", ew. "master tempo"), gdy ulega zmianie prędkość odtwarzania. Wybrane modele gramofonów posiadają złącze USB do zgrywania ścieżki dźwiękowej z płyt winylowych do plików cyfrowych.
Odtwarzacz CD
Najprostsze odtwarzacze CD dla DJ-ów posiadają obowiązkowo regulację Pitch oraz przyciski PLAY i CUE.Ulepszone modele odtwarzaczy CD oferują zapętlanie fragmentu utworu (funkcja loop), możliwość ustawienia i błyskawicznego przywoływania kilku punktów w obrębie utworu lub całej płyty (funkcja Hot start, znana też jako Hot cue), przedstawienie graficznego obrazu struktury utworu (Waveform display), automatyczny licznik tempa utworu (ang. BPM - beats per minute - bitów na minutę), czułą na dotyk tarczę JOG lub talerz napędzany silnikiem, jak w gramofonie (mają one na celu umożliwienie skreczowania jak płytą winylową). Nowsze odtwarzacze CD potrafią odczytywać pliki MP3 na płytach CD (MP3 jest formatem stratnym, więc ze względu na jakość granej muzyki standardowo używa się płyt CD Audio). Niektóre odtwarzacze CD mogą odtwarzać muzykę z pamięci masowych, oferują np. wbudowane dyski twarde albo łącza USB.
Mikser
Zadania miksera DJskiego:
- przyjęcie i kontrola nad sygnałami audio docierającymi do miksera z różnych źródeł (gramofonów, odtwarzaczy, mikrofonu, komputera etc.), następnie wyprowadzenie jednego, przetworzonego sygnału na złącze wyjściowe
- możliwość odsłuchu na słuchawkach sygnałów, które nie są transmitowane na złącze wyjściowe miksera
- wprowadzenie rozmaitych efektów dźwiękowych
- możliwość płynnej regulacjii głośności niezależnie od odtwarzanego źródła dźwięku
Mikser muzyczny jest wyposażony w złącza wejściowe i wyjściowe, za pomocą których, można podłączyć odpowiednio źródła dźwięku i wzmacniacze, głośniki. Niektóre miksery posiadają funkcję fader start, która pozwala sterować odtwarzaczami CD przez suwaki miksera.
Słuchawki
Dzięki słuchawkom DJ może odsłuchać i odpowiednio przygotować utwór, zanim publiczność go usłyszy z głośników (podczas odtwarzania poprzedniego utworu). Ze względu na to, że podczas występu z głośników płynie bardzo głośna muzyka, słuchawki DJ-skie powinny dobrze izolować (tłumić dźwięki z zewnątrz). Zatem słuchawki DJ-skie to słuchawki typu zamkniętego, które także powinny charakteryzować się możliwością przyjęcia stosunkowo dużej mocy i zapewnić wyraźny dźwięk, a także powinny być wytrzymałe. Bardzo często jest też możliwość odchylania lewej i prawej czaszy słuchawek, ponieważ DJ-e czasem zakładają słuchawki tylko na jedno ucho. W tym celu, niektóre słuchawki, są wyposażone w przełącznik MONO/STEREO, który może okazać się przydatny do wymuszenia jednakowego dźwięku w obydwu czaszach słuchawek.
Komputer i oprogramowanie do miksowania dźwięku
Programy mogą współpracować z kontrolerami (kontroler steruje programem) lub mogą wykorzystywać specjalne systemy umożliwiające użycie prawdziwego gramofonu i płyty winylowej (specjalnej, z kodem czasowym) oraz prawdziwego odtwarzacza CD (specjalnej płyty z kodem czasowym) do sterowania programem obecnym w komputerze.
Odtwarzacze plików z pamięci masowej
Nowością na rynku są odtwarzacze plików z pamięci masowej, które umożliwiają DJ-owi wykorzystanie dysku twardego lub pamięci flash (pendrive, karty pamięci) zamiast płyt CD czy winylowych. Odtwarzacze te oferują funkcje podobne do odtwarzaczy CD wraz z profitami wynikającymi z możliwości plików przechowywanych w pamięci masowej. Odtwarzacze takie często posiadają duży wyświetlacz umożliwiający przeglądanie, przeszukiwanie nośnika pamięci w poszukiwaniu żądanego pliku, a także umożliwiają podłączenie klawiatury komputerowej.
Nośniki muzyki DJ-a
Płyta winylowa
Często z pracą didżeja związana jest płyta winylowa. Dźwięk uzyskany dzięki jej wykorzystaniu jest w opinii wielu, lepszy niż dźwięk z nośników cyfrowych. Płyta winylowa jest wygodna, bo można błyskawicznie przestawić igłę w pożądane miejsce na płycie, a nawet dzięki rowkom zauważyć na płycie momenty cichsze i głośniejsze.
- Wady płyty winylowej
- duża masa i zajmowana powierzchnia w stosunku do ilości magazynowanego dźwięku
- utrata jakości dźwięku wraz z pojawieniem się rys oraz w miarę wielokrotnego odtwarzania
- często brak możliwości uzyskania płyty winylowej z pożądanym utworem muzycznym
- stosunkowo wysoki koszt płyt winylowych
- stosunkowo duża podatność na przeskakiwanie igły do innego rowka na płycie pod wpływem wstrząsu lub rysy
Płyta CD
Już w latach 90. płyta kompaktowa stała się stosunkowo łatwa do wykorzystania przez DJ-ów klubowych – to za sprawą odpowiednich dla DJ-ów odtwarzaczy płyt CD.
- Zalety
- mała masa
- duża wytrzymałość
- brak pogarszania się jakości dźwięku w miarę używania CD
- możliwość nagrywania płyt CD na domowych nagrywarkach, co pozwoliło kopiować płyty CD, a także umieszczać na nich pliki audio pobrane poprzez Internet
- mała podatność na przeskakiwanie dźwięku
- błyskawiczny powrót do wyznaczonego punktu w utworze (punkt CUE)
- możliwość zapętlania fragmentu utworu
- Wady
- mniejsza możliwość manipulacji dźwiękiem (szczególnie odczuwalna niedogodność w przypadku skreczowania)
- brak możliwości wizualnej obserwacji spektrum utworu (wyjątkiem są niektóre drogie odtwarzacze CD, które to wyświetlają graficzną reprezentację poziomu głośności na odcinku całego utworu)
Pamięć masowa i pliki cyfrowe
Technologia pozwoliła na uniknięcie konieczności transportowania ze sobą obszernego objętościowo zestawu płyt winylowych czy płyt CD. Już w połowie pierwszej dekady XXI wieku DJ-e zaczęli wykorzystywać komputery oraz pamięć masową (dyski twarde i pamięci flash) w swoich występach przed publicznością. Ten sposób magazynowania dźwięku przez DJ-ów staje się nieustannie coraz popularniejszy. Muzyka w plikach cyfrowych jest przechowywana najczęściej w formatach MP3 (format stratny) i WAV.
- Zalety
- praktycznie całkowita eliminacja przeskakiwania utworów
- szybki odczyt i dostęp do określonego fragmentu
- zmniejszenie fizycznej wielkości nośnika muzyki
- piki posiadają nie tylko nazwy, ale także metadane mówiące o tytule utworu, wykonawcy, albumie, roku wydania itd.; dzięki temu możliwe jest tworzenie bazy danych o utworach i sortowanie, przeglądanie według tych kryteriów
- możliwość wcześniejszej analizy plików dźwiękowych przez oprogramowanie muzyczne w celu np. detekcji tempa, a następnie zapisania wartości tego tempa w metadanych tych plików dźwiękowych
Wyróżnia się dwie technologie odtwarzania dźwięku z pamięci masowej:
- dźwięk jest odtwarzany przez komputer (oprogramowanie komputera), natomiast DJ wydaje polecenia komputerowi poprzez kontroler
- dźwięk jest odtwarzany przez sam niezależny od komputera odtwarzacz didżejski (specjalistyczny, z wejściem USB), ale dźwięk jest odczytywany z pamięci masowej
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Fisher, Marc. Something in the Air. Random House, 13. ISBN 978-0-375-50907-0
|