Antyle Holenderskie
Z Wikipedia
De Nederlandse Antillen Antyle Holenderskie | |||||
| |||||
Dewiza: Libertate unanimus (Zjednoczeni przez wolność) | |||||
Hymn: Volkslied zonder titel | |||||
Język urzędowy | niderlandzki | ||||
Stolica | Willemstad | ||||
Status terytorium | Samorządny kraj członkowski Królestwa Niderlandów | ||||
Zależne od | Holandii | ||||
Głowa terytorium | Królowa Beatrix | ||||
W jej imieniu | gubernator Frits Goedgedrag | ||||
Szef rządu | premier Emily de Jongh-Elhage | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe | 960 km² 0% | ||||
Liczba ludności (2007) • całkowita • gęstość zaludnienia | 223 652 233 osób/km² | ||||
Jednostka monetarna | gulden antylski (ANG) | ||||
Rok utworzenia | wydzielenie z Holenderskich Indii Zachodnich 1848 | ||||
Likwidacja terytorium | podział na 5 osobnych terytoriów 15 grudnia 2008 | ||||
Strefa czasowa | UTC -4 | ||||
Kod ISO 3166 | AN/ANT/530 | ||||
Domena internetowa | .an | ||||
Kod samochodowy | NA | ||||
Kod telefoniczny | +599 | ||||
Antyle Holenderskie (De Nederlandse Antillen) – holenderskie terytorium autonomiczne w Małych Antylach (Ameryka Środkowa), obejmujące 5 wysp na Morzu Karaibskim: dwie większe u wybrzeży Wenezueli: Curaçao (444 km²) i Bonaire (288 km²) oraz trzy mniejsze na wschód od Portoryko (Wyspy Podwietrzne): Saba (13 km²), Sint Eustatius (21 km²) i południowa część Sint Maarten (34 km²) – część północna należy do Francji i jest znana jako Saint-Martin. Zgodnie z planami 10 października 2010 Antyle Holenderskie powinny rozpaść się na pięć osobnych terytoriów.
Spis treści |
Warunki naturalne
Wyspy głównie nizinne, zbudowane ze skał wapiennych, z rozwiniętymi zjawiskami krasowymi, jedynie Saint Eustatius i Saba są wyżynne, pochodzenia wulkanicznego. Najwyższe wzniesienie stanowi wygasły wulkan Mount Scenery (887 m n.p.m.) na wyspie Saba. Wyspy otoczone rafami koralowymi. Klimat podrównikowy, na północy wilgotny, na południu suchy. Częste huragany. Średnia temperatura w styczniu 20 °C, w lipcu 28 °C. Średnie roczne sumy opadów od 500 do 1000 mm. Brak stałej sieci rzecznej. Słodką wodę uzyskuje się z destylacji wody słonej. Roślinność stepowa i zarośla krzewiaste oraz suche lasy równikowe. Świat zwierzęcy i roślinny chroniony jest w kilku parkach narodowych i rezerwatach przyrody o łącznej powierzchni 13,5 ha, m.in.: Washington-Slagbaii, Bonaire, Christoffel.
Ustrój polityczny
Opis ustroju społeczno-politycznego, rodzaju rządów, podziału terytorialnego, opis instytucji itp. linki do podstron gdy konieczne.
Geografia
Podstawowe informacje o geografii i odsyłacz do artykuły o geografii kraju
Historia
Wyspy północne odkryte zostały już w 1493 przez samego Kolumba, natomiast południowe (Arubę, Bonaire i Curaçao, czyli tzw. holenderskie ABC) – 6 lat później przez Alonso de Hojeda. Najwcześniej skolonizowaną wyspą była Curaçao, gdzie w 1527 powstało pierwsze hiszpańskie osiedle. W 1632 Holendrzy pojawili się na Sint Eustatius, a dwa lata później zajęli Arubę, Bonaire i Curaçao (zobacz: Holenderska Kompania Zachodnioindyjska). W 1648 wyspa Sint Maarten została podzielona między Holendrów i Francuzów (ta część nazywana jest Saint-Martin). W latach 1828-1945 znane pod nazwą Holenderskie Indie Zachodnie. W 1949 wyspy te utworzyły połączone terytorium zależne Antyli Holenderskich, a w 5 lat później uzyskały status terytorium autonomicznego Królestwa Holandii. Władzę sprawuje lokalny parlament (Stany Antyli Holenderskich) oraz rząd powoływany przez gubernatora z nadania królewskiego. Od 1983 prowadzone są rozmowy nad przyznaniem wyspom niepodległości. W roku 1986 od Antyli Holenderskich odłączyła się wyspa Aruba i utworzyła samodzielną jednostkę w ramach Królestwa Holandii.
Przyszły status
W wyniku referendum przeprowadzonego na poszczególnych wyspach wchodzących w skład terytorium, 1 lipca 2007 roku Antyle Holenderskie miały rozpaść się na 5 osobnych terytoriów. Jednak w wyniku decyzji z listopada 2006 postanowiono odroczyć ten proces, wyznaczając nową datę na 15 grudnia 2008. Jednak i ta data nie została dotrzymana, a przyszły status wysp został określony 30 września 2009[1]. Kolejny termin został ustalony na 10 października 2010 (ze względu na kolejne referendum na Bonaire również ten termin może nie być dotrzymany). Po podziale Antyli Holenderskich wyspy Curaçao i Sint Maarten uzyskają status analogiczny do tego jaki ma obecnie Aruba (kraje stowarzyszone z Królestwem Niderlandów lecz nie wchodzące w jego skład), a wyspy Bonaire, Saba i Sint Eustatius staną się holenderskimi "gminami zamorskimi", które będą mogły zostać włączone, jeśli sobie tego zażyczą, do Unii Europejskiej jako jej regiony peryferyjne. Pod koniec 2009 władze Bonaire postanowiły jednak przeprowadzić kolejne referendum (odbędzie się 15 stycznia 2010), w którym mieszkańcy opowiedzą się, czy wyspa ma zostać częścią Holandii (tak jak przewidywały dotychczasowe ustalenia), czy też śladem Curaçao i Sint Maarten stać się osobnym krajem stowarzyszonym[2]. Ewentualne przegłosowanie statusu kraju stowarzyszonego przez mieszkańców Bonaire może zachwiać całym procesem przekształcania Antyli Holenderskich – wg rządu holenderskiego nie ma obecnie możliwości przyznania Bonaire innego statusu niż negocjowany do tej pory (gmina zamorska Holandii), a jeżeli mieszkańcy Bonaire go odrzucą w referendum, to jedynym akceptowanym przez Holandię rozwiązaniem będzie przyznanie niepodległości wyspie[3].
Gospodarka
Podstawą gospodarki jest przetwórstwo ropy naftowej ze złóż w Wenezueli. Odbywa się ono w jednym z największych na świecie zakładów rafineryjno-petrochemicznych na Curaçao. Duże znaczenie ma również bankowość, handel w portach wolnocłowych a także turystyka, jako że corocznie przybywa tu ok. 1,4 mln turystów. Ze względu na suchy klimat i słabe gleby uprawia się tu jedynie warzywa i owoce, m.in. pomarańcze służące do produkcji słynnego likieru curaçao.
Poważnym problemem Antyli Holenderskich jest niedobór wody pitnej. Z tego względu na tych wyspach znajdują się największe na świecie stacje odsalania wody morskiej.
Demografia
Większość mieszkańców wysp to Murzyni i Mulaci, posługujący się językiem papiamento – mieszaniną hiszpańskiego, portugalskiego, niderlandzkiego, angielskiego, francuskiego i języków afrykańskich. Formalnie językiem urzędowym jest niderlandzki.Religie(2000):
- Katolicyzm 72,9%
- Protestantyzm 13,5% gł. adwentyści
- Ateizm ok. 10%
- Świadkowie Jehowy 1,9%
- Hinduizm 0,7%
- Islam 0,3%
Przypisy
- ↑ nrc.nl - International - Netherlands Antilles to cease to exist as a country
- ↑ Bonaire referendum week before election
- ↑ Bijleveld-Schouten says ‘No’ to Bonaire free association
- ↑ [1]Dane statystyczne zaczerpnięto z książki Patricka Johnstona i Jasona Mandryka pt. "Operation World", oraz z innych źródeł.
|
|