BITNET
Z Wikipedia
BITNET to zapoczątkowana w 1981 roku ogólnoświatowa sieć rozległa, w pewnym sensie konkurencyjna do Internetu. Nazwa sieci pochodzi od sloganu w języku angielskim "Because It's There Network", szerzej znanego w formie "Because It's Time Network".
Spis treści |
Zasięg terytorialny
Sieć BITNET była oparta na serwerach IBM działających pod kontrolą systemu operacyjnego o nazwie VM a łączność była oparta na łączach stałych z protokołem COM. Sieć ta bywa więc nazywana też VM/COM. Sieć ta została zapoczątkowana przez porozumienie IBM z grupą uniwersytetów z wschodniego wybrzeża USA. Dwa pierwsze połączone tą siecią serwery znajdowały się na Uniwerytecie Yale i City University of New York.
Europejska odnoga tej sieci zwana EARN została stworzona w 1985 roku, również na zasadzie porozumienia IBM z grupą uniwersytetów z Europy Zachodniej. Sieć ta rozrosła się następnie do ok. 1.000 serwerów rozsianych w USA, oraz ok. 300 w Europie. Do końca lat 80. tempo rozwoju sieci BITNET było zbliżone do tempa rozwoju Arpanetu/Internetu, jednak w latach 90. nastąpił gwałtowny rozwój Internetu, który praktycznie wchłonął wszystkie zasoby Bitnetu.
Sieć ta zawędrowała także do Polski. Pierwszym jej serwerem (i jednocześnie także pierwszym serwerem dającym dostęp do Internetu – ale tylko do poczty elektronicznej) był PLEARN, działający w Centrum Komputerowym Uniwersytetu Warszawskiego. Serwer ten został uruchomiony w 1990 roku, zamknięto go definitywnie (mimo protestu jego zatwardziałych użytkowników) w 2000 roku. Listserwer plearnu był miejscem gdzie powstały pierwsze listy dyskusyjne w Polsce (pierwszą był poland-l@plearn.edu.pl) oraz pierwsze czasopisma elektroniczne – Pigulki oraz Wiesci.
Zalety i wady
Zalety BITNET-u
Zaletą (i w pewnym sensie wadą) sieci BITNET była jej zwarta i silnie scentralizowana struktura, która zapewniała wysokie bezpieczeństwo i szybkość działania, ale jednocześnie powodowała dużą hermetyczność tej sieci. W sieci tej obowiązywał całkowity zakaz działalności politycznej i handlowej, wszyscy jej użytkownicy byli pieczołowicie rejestrowani, tak że niemożliwe było zachowanie w niej anonimowości i bardzo szczegółowo przestrzegano w tej sieci sztywnej netykiety. Jej użytkownikami byli praktycznie wyłącznie pracownicy i w mniejszym stopniu studenci uczelni wyższych.
Najsilniejszą stroną BITNET-u był system poczty elektronicznej działającej w tej sieci a zwłaszcza idea listserwerów, zaadaptowana później również w Internecie. Zwarty i bardzo skuteczny system listerwerów zapewniał obsługę kilku tysięcy grup mailowych. W ramach tej sieci funkcjonowały też pierwsze na świecie czasopisma rozsyłane drogą elektroniczną z DargonZine na czele.
Bardzo przydatną, a nieobecną w Internecie usługą BITNET-u była także usługa o nazwie sendfile, pozwalająca przesłać innemu użytkownikowi BITNET-u dowolny plik. Przesyłanie odbywało się w sposób funkcjonalnie zbliżony do poczty elektronicznej, ale przy użyciu innego protokołu, otrzymane pliki gromadzone były w odrębnej od poczty skrzynce odbiorczej, a do ich odczytania i zapisu na dysku użytkownika służył specjalny program kliencki, odrębny od klienta poczty.
Wady BITNET-u
Najsłabszą stroną tej sieci była jej stała zależność od jednego producenta sprzętu, IBM, oraz ograniczenia protokołu COM uniemożliwiające przyłączenie do tej sieci więcej niż 16256 serwerów, choć ta liczba nigdy nie została w praktyce osiągnięta.
Inną poważną wadą tej sieci była niemożność zaimplementowania w systemie VM protokołu TCP/IP. Połączenie z Internetem było co prawda możliwe przez specjalne serwery bramkujące, ale umożliwiały one tylko przesył poczty bez możliwości korzystania z jakichkolwiek usług interaktywnych oferowanych przez Internet.