Czynnik termodynamiczny
Z Wikipedia
Czynnik termodynamiczny – substancja ciekła lub gazowa przenosząca ciepło pomiędzy jego źródłami w maszynach cieplnych. Ze względu na zastosowanie do ogrzewania lub chłodzenia używa się nazw: czynnik grzewczy albo chłodniczy (chłodziwo).
Przykłady czynników termodynamicznych
- Woda – z uwagi na powszechne jej występowanie bardzo często wykorzystywana. Ma bardzo dużą pojemność cieplną, ciepło parowania i skraplania. Powszechnie używana jako nośnik chłodniczy i grzewczy. Była pierwszym czynnikiem stosowanym w silnikach cieplnych jako para (patrz: maszyna parowa). Obecnie stosowana w energetyce do napędu turbin parowych. W układach maszyn zarówno w postaci ciekłej jak i do wytwarzania pary stosuje się w większości wodę destylowaną, z uwagi na jej mniejsze właściwości korozyjne. Niestety woda i tak zawsze powoduje korozję, dlatego czasami stosuje się różnego rodzaju inhibitory.
- Spaliny – są czynnikiem we wszystkich silnikach spalinowych (także w turbinach spalinowych) - jako produkt spalania nie muszą być dostarczane z zewnątrz.
- Powietrze – czynnik łatwo dostępny i często wykorzystywany. Najczęściej używany do chłodzenia wszędzie tam gdzie chłodzenie cieczą nastręczałoby problemów. Przykładowo: w małych silnikach spalinowych; w układach łopatkowych turbina; w elektrotechnice oraz elektronice do chłodzenia zasilaczy, układów scalonych, CPU, GPU i innych elementów. Powietrze jest też traktowane czynnik roboczy przepływając przez sprężarkę albo silnik pneumatyczny (turbinę).
- Freon – czynnik chłodniczy używany w chłodziarkach zwanych potocznie lodówkami. Niegdyś bardzo popularny ze względu na bezpieczeństwo użytkowania i dobre właściwości termodynamiczne. Obecnie ze względu na rosnące przekonanie, że szkodzi środowisku naturalnemu próbuje się go udoskonalać.
- R600 (butan) – czynnik chłodniczy, który zastąpił freon w nowoczesnych lodówkach.
- Olej – chętnie używany jako czynnik chłodniczy i grzewczy, ponieważ łączy w sobie dobre własności termodynamiczne i smarne. Stosowany w silnikach; różnych urządzeniach mechanicznych w elektrotechnice (transformator olejowy) i w gospodarstwie domowym (grzejnik olejowy).
- Eutektyczny stop sodu z potasem - ciekły w temperaturze pokojowej. Używany jako chłodziwo w pewnych typach reaktorów atomowych (patrz Klasa Alfa).
Główne parametry czynników
- pojemność cieplna albo ciepło właściwe
- ściśliwość
- wykładnik adiabaty – związany jest z dwoma powyższymi
- temperatura wrzenia
- temperatura topnienia
- gęstość
- lepkość