Publicitad R▼
⇨ definición de Wetenschapsgeschiedenis (Wikipedia)
Publicidad ▼
⇨ Incommensurabiliteit (wetenschapsgeschiedenis) • Instituut en Museum van de Wetenschapsgeschiedenis • Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis • Wetenschapsgeschiedenis in de renaissance • Wetenschapsgeschiedenis in vroege culturen
Wikipedia
Wetenschapsgeschiedenis |
|
Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis |
Portaal Wetenschapsgeschiedenis |
Wetenschapsgeschiedenis is het vakgebied van de geschiedenis van de wetenschap, dat uiteenvalt in deelgebieden. Zo bestaat er bijvoorbeeld een geschiedenis van de filosofie en een van de natuurkunde. Elke wetenschap kan dus haar eigen verleden onderzoeken, terwijl wetenschapsgeschiedenis als specialisme deel uitmaakt van de historische wetenschap en daarnaast uiteraard veel raakvlakken vertoont met de wetenschapsfilosofie.
Inhoud |
Het begrip wetenschapsgeschiedenis heeft een drieledige betekenis. Zo duidt dit begrip op het verleden, op het verschijnsel van de afgelopen ontwikkeling van de wetenschap. Verder duidt het begrip op de informatie over het verleden van wetenschap, de geschiedenis van wetenschap en techniek. Ten slotte duidt het begrip op de studie naar de geschiedenis van de wetenschap.
De wetenschapsgeschiedenis als vakgebied is binnen de historische wetenschap een specialisme, naast de geschiedenis van de staatkunde, economie, literatuur en beeldende kunst. Dit vak is nog jong en is pas in de loop van de 20e eeuw tot zelfstandigheid ontwikkeld. Met de eigen studies, tijdschriften en professionele standaarden wil dit vakgebied een eigen, nieuwe visie op het verschijnsel wetenschap bieden. Hiermee is dit vak verwant aan de wetenschapsfilosofie.
De studie van de geschiedenis van de wetenschap richt zich op heel uiteenlopende onderwerpen. Van de ontwikkeling der wetenschap als geheel, van losse vakspecialismes tot allerlei facetten, van wetenschappers, van afgelopen en nieuwe theorie, van uitvindingen, van patronen in de wetenschapsontwikkeling. Elk van deze kenobjecten wordt in de studie op allerlei wijzen beschouwd.
Bij wetenschap gaat het om opzettelijk en doelgericht onderzoek en verwerving van kennis op een bepaald terrein of vakgebied of vakwetenschap. Deze vorm heeft sinds Plato en de middeleeuwen een geïnstitutionaliseerde vorm gekregen in academies, universiteiten, instituten, laboratoria.[1]
Wetenschap in vroege culturen vond plaats van Mesopotamië, India, het Oude Egypte, Perzië, China tot bij de Maya's in Mexico. De oudste overleveringen uit het Nabije Oosten stammen uit Sumerië, het huidige Irak. Rond 3500 v.Chr. begonnen de Mesopotamische volkeren, die in contact stonden met de Indusbeschaving, waarnemingen van de wereld vast te leggen met kwantitatieve en getalsmatige gegevens. Hun waarnemingen en metingen werden om andere dan wetenschappelijke redenen gedaan. Een concreet voorbeeld van de stelling van Pythagoras werd in de 18e eeuw v.Chr. vastgelegd: het Mesopotamische kleitablet met spijkerschrift Plimpton 322 legt een aantal Pythagorese drietallen (3,4,5) (5,12,13). Dit kleitablet, gedateerd 1900 v.Chr., bevatte echter geen abstracte formulering van de stelling.
Wetenschap in de Klassieke Oudheid richtte zich primair op het verklaren van de werking van de kosmos. Aldus ontstond de natuurfilosofie en vervolgens de klassieke filosofie. Meer praktisch gericht waren de geneeskunde, de astronomie voor het opstellen van kalenders, en astrologie om de toekomst te voorspellen. De geleerden uit de Oudheid zullen zichzelf niet als zodanig hebben gezien, eerder zullen ze zich als natuurfilosofen, vaklieden (artsen of onderwijzers) of priesters (astrologen of geneeskundigen) hebben beschouwd.
Zo was ook de Griekse natuurwetenschap eigenlijk vooral natuurfilosofie. Er werd vooral nagedacht over hoe de natuur in elkaar zou moeten steken, en er werden veelal natuurfilosofische discussies gehouden. Er werden weinig experimenten uitgevoerd om te controleren of de gevonden beweringen op waarheid berustten, in tegenstelling tot later in de West-Europese ontwikkeling van de wetenschap, waar dit testen aan de werkelijkheid standaard zou worden.
Na de Val van het West-Romeinse Rijk worden de grote bibliotheken van de Arabieren opgericht. De islamitische wetenschappers vertaalden in de eerste eeuwen na het begin van de islam verschillende Griekse, Perzische en Indische geschriften. Later ontwikkelden ze een eigen literatuur die opgetekend was in het Arabisch en geschreven werd door geleerden uit alle delen van het islamimperium. Vooral in de sterrenkunde en wiskunde gaat de ontwikkeling verder waar de Grieken gebleven zijn.
Wetenschap in de Middeleeuwen is in het Latijnse deel van het Romeinse Rijk geen sterk punt, vergeleken met haar Grieks/Hellenistische tegenhanger. Met het einde van de Romeinse beschaving kwam West-Europa met grote moeilijkheden die de intellectuele productie aantastten in de Middeleeuwen terecht. De meeste klassieke wetenschappelijke verhandelingen gingen hier verloren. Pas met de Renaissance van de 12e eeuw is de interesse in het onderzoek naar de natuur hernieuwd. In deze periode ontwikkelde zich met name de Scholastische filosofie, die zich op de logica richtte en het empirisme bepleitte: men wilde de natuur als een coherent systeem van wetten zien die in het licht van de rede verklaard konden worden. Met deze blik gingen de middeleeuwse wetenschappers op zoek naar verklaringen voor fenomenen in het heelal en bereikten belangrijke vooruitgang in gebieden als de wetenschappelijke methode en fysica.
De renaissance was in de Europese geschiedenis een periode van opbloei van kunst, wetenschap en letteren die haar grondslag had in de "wedergeboorte" van de verworvenheden van de Klassieke Oudheid. De Wetenschap in de Renaissance is in een stroomversnelling gekomen door de herontdekking van klassieke wetenschappelijke teksten door de val van Constantinopel in 1453 en de uitvinding van de boekdrukkunst rond dezelfde tijd. Dit laatste was goed voor de democratisering van het onderwijs en de snellere verspreiding van ideeën. Echter, met name de beginperiode wordt door historici wel gezien als een periode van wetenschappelijke teruggang. Humanisten hadden vooral interesse in sociale onderwerpen als de politiek en geschiedenis, ten koste van de natuurwetenschap en toegepaste wiskunde.
De wetenschappelijke revolutie kan grofweg gedateerd worden beginnend in het jaar 1543. Dit is het jaar, waarin Nicolaus Copernicus zijn De revolutionibus orbium coelestium (Over de Revolutie der Hemelse sferen) publiceerde, en Andreas Vesalius het eerste complete boek over de menselijke anatomie, De humani corporis fabrica libri septem deed verschijnen. In de daarop volgende periode wordt een fundamentele transformatie zichtbaar van wetenschappelijk gedachtegoed in natuurkunde, astronomie en de biologie, in de instituten die het wetenschappelijk onderzoek ondersteunen, en meer algemeen in het gangbare wereldbeeld. Mede hierdoor wordt deze periode gezien als de fundering van de moderne wetenschap.
De basis voor de moderne wetenschap is in de 17e eeuw gegroeid uit besef bij wetenschappers, dat eigen observatie en experiment de sleutel is tot kennis. Volgens Dijksterhuis (1950) leidde dit modernisme tot een mechanisering van het wereldbeeld, wat zijn hoogtepunt beleefde in de klassieke mechanica van Newton.[2]
De wetenschapsontwikkeling heeft vanaf de 18e eeuw door een differentiatie in de traditionele terreinen van de natuurwetenschap en wiskunde geleid tot de opkomst van een hele verzameling sociale wetenschappen. De wetenschap leidde in de 19e eeuw verder tot professionalisering en institutionalisering en tot steeds verder gaande specialisatie begin 20e eeuw. De 20e eeuw toonde verder een groeiende rol van de wetenschap in de maatschappij met steeds meer producten, productie, management en bestuur, geïnspireerd op wetenschappelijke beginselen.
Lijst van wiskundigen - Astronoom - Lijst van biologen - Lijst van geschiedkundigen - Lijst van informatici - Meteoroloog - Natuurkundige - Psycholoog - Seismologie - Scheikundige - Lijst van theologen -
Lijsten van winnaars van wetenschappelijke prijzen geven een beeld van de waardering door tijdgenoten.
Op het gebied van de wetenschapsgeschiedenis bestaan onafhankelijk van elkaar enige onderzoeksinstituten, universitaire vakgroepen, musea, tijdschriften en vakorganisaties.
Enige boeken en artikelen over de wetenchapsgeschiedenis:
Bronnen, noten en/of referenties:
Zoek wetenschapsgeschiedenis op in het WikiWoordenboek. |
Wetenschapsgeschiedenis | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Publicidad ▼
Contenido de sensagent
computado en 0,031s