Przyłbica
Z Wikipedia
Przyłbica – rodzaj hełmu stosowanego od XIV do XVI wieku przez rycerstwo ciężkozbrojne.
Był to ulepszony hełm typu "łebka" z doczepioną profilowaną płytą, pełniącą funkcję zasłony na twarz.
- Należy pamiętać, że przyłbica to hełm z ruchomą zasłoną, a nie sama zasłona.
Przyłbica miała kształt dzwonu ułatwiający ześlizgiwanie się ciosów mieczem (lub inną bronią białą) z hełmu - był to stożek (jak w przypadku basinetu) lub grań biegnąca przez środek (niektóre armety). Zasłona (czyli ruchoma osłona twarzy) była wyprofilowana tak, aby ułatwić ześlizgiwanie się pchnięć – szczególnie kopią. Był to hełm używany głównie przez ciężką jazdę, po pierwsze z racji wysokiego kosztu, pod drugie konstrukcji mającej zapenić dobrą ochronę w czasie waki na kopie. Do walki pieszej wielu rycerzy zdejmowało zasłonę, z czasem pojawiły się też specjalne odmiany (bywała to druga zasłona o innym kształcie).
Przyłbica łączyła w sobie zalety wcześniejszych hełmów, lecz pozbawiona była ich wad.
W końcowym okresie XIV wieku upowszechniła się przyłbica o wydłużonej zasłonie twarzy, przybierająca kształt psiego pyska (czasem można się spotkać z określeniem niem. Hundsgugel - dosł. "psi kaptur").
Przyłbice można podzielić na: starszego typu (basinet) i młodszego typu (armet).
Przyłbica z pól bitew zniknęła wraz z rycerstwem w ciągu XVI w., aczkolwiek nieco dłużej była używana jako hełm turniejowy oraz paradny (np. jako część zbroi królewskich).
Mówiąc "walczyć z podniesioną przyłbicą" popełnia się błąd, ponieważ poprawną formą jest "walczyć z OTWARTĄ przyłbicą" czyli podniesioną zasłoną. Taki sposób walki był uważany podczas pojedynków w szrankach za wyjątkowo odważny (jeśli nie szalony), gdyż kopie po uderzeniu zamieniały się w grad ostrych drzazg, które mogły uszkodzić oczy lub nawet zabić. Później przeniesiono to powiedzenie na ludzi szlachetnych i honorowych. Prawdopodobnie w XIX wieku w epoce mody na średniowiecze w jednej z licznych romantycznych powieści przekręcono to powiedzenie, które do dziś pokutuje w tej bezsensownej wersji. Żartobliwie mówiąc, przyłbicę można podnieść, ale np. z ziemi. Powiedzenie to wdarło się na tyle mocno w język polski, że poloniści (np. Katarzyna Kłosińska, członek Rady Języka Polskiego) uznają je za poprawne.