definición y significado de vermenigvuldigen

Zie vermenigvuldiging voor andere betekenissen van vermenigvuldigen.

Productberekening

De tafels van vermenigvuldiging

Het herhaald optellen van getallen wordt vermenigvuldigen genoemd. Vermenigvuldigen is een rekenkundige bewerking van de tweede orde. In plaats van 18 keer het getal 24 bij elkaar op te tellen:

24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 + 24 = 432

schrijft men:

18 × 24 = 432 (18 keer (of: maal) 24 is 432)

De beide getallen worden factoren genoemd. Andere benamingen zijn vermenigvuldiger (de eerste factor) en vermenigvuldigtal (de tweede factor). Het resultaat van de vermenigvuldiging, het getal 432, heet het product van vermenigvuldiger en vermenigvuldigtal.

Het symbool waarmee een vermenigvuldiging wordt aangeduid is een kruisje, ×, of een puntje, ·, uitgesproken als maal of keer.

Ook meer dan twee factoren kunnen met elkaar vermenigvuldigd worden. Het product ontstaat door achtereenvolgens herhaaldelijk twee factoren met elkaar te vermenigvuldigen, waarbij het tussenresultaat als nieuwe factor komt in de plaats van de twee.

Eigenschappen

Vermenigvuldigen is commutatief; dat wil zeggen dat de rol van vermenigvuldiger en vermenigvuldigtal omgewisseld kunnen worden, zonder dat het product (de uitkomst) verandert. (Dit geldt niet voor vermenigvuldigen van matrices).
Vermenigvuldigen is associatief; dat wil zeggen dat bij meer dan twee factoren de volgorde waarin de factoren met elkaar vermenigvuldigd worden, het product (de uitkomst) niet verandert.
Als een getal vermenigvuldigd wordt met het getal 1 (één), is het resultaat het getal zelf. Het getal één is het neutrale element voor de vermenigvuldiging.
Als een getal vermenigvuldigd wordt met het getal 0 (nul), is het product gelijk aan 0 (nul).
Het product van een getal x en zijn omgekeerde 1/x is 1 (een).
Wanneer er een oneven aantal negatieve factoren zijn, is het product negatief. Bij een even aantal negatieve factoren is het product positief.

Leren vermenigvuldigen

Vermenigvuldigen wordt onderwezen op de basisschool. Daarbij zijn drie belangrijke stappen.

Als eerste stap leer je met behulp van kleine getallen het vermenigvuldigen kennen als herhaald optellen. Daarbij gebruik je eenvoudige voorbeelden. Voorbeeld: drie kinderen hebben allemaal twee handen. Samen hebben ze zes handen. Dus: 3 × 2 = 6. Uiteindelijk mondt dit uit in het leren van de tafels van vermenigvuldiging.

Als tweede stap leer je dit te combineren met tientallen, honderdtallen, enzovoort. De som 30 × 70 los je dan op als: 3 × 7 = 21, dus: 30 × 70 = 2100. Dit leer je onder andere door het ordenen van getallen in rijtjes: Een ruimte met 60 auto's kan ik ordenen in 6 rijtjes van 10. Als ik 4 van zulke ruimtes heb, krijg ik 4 × 6 = 24 rijtjes van elk 10 auto's. Dus: 240 auto's, en uiteindelijk: 4 × 60 = 240. Je gebruik hier de associativiteit van vermenigvuldigen: $a \times (b \times c) = (a \times b) \times c$ , oftewel: 4×(6×10)=(4×6)×10.

Als derde stap leer je getallen in delen te vermenigvuldigen. De vermenigvuldiging 5 × 24 bereken je dan als volgt: 5 × 24=5 × (20 + 4) = 5 × 20 + 5 × 4 =100 + 20 = 120. Je maakt hier gebruik van distributiviteit van vermenigvuldiging: $a \times (b+c) = (a \times b)+(a \times c)$ .

Alternatieve methode

Een andere manier van uitvoeren van een vermenigvuldiging is de 'kruislingse vermenigvuldiging', waardoor de som van meerdere producten, zoals die zichtbaar zijn bij notering in de traditionele berekening, kan worden teruggebracht tot één product zodat alleen de twee factoren en het product genoteerd worden. In het gegeven voorbeeld van 24 × 18 ontstaat het product 432 door de volgende som: 8 × 4 + 8 × 20+ 10 × 4 + 10 × 20. In grotere berekeningen zullen de vele nullen leiden tot vergissingen, vooral als het product door middel van hoofdrekenen gevonden moet worden.

Ter illustratie van de alternatieve methode dient het volgende voorbeeld, nu zonder gebruik van nullen:

            8 1 2 5 3
         x  2 3 6 7 4

         4*3 = 12; onthoud 1, noteer van rechts naar links 2.
     1 + 4*5 + 7*3 = 42; onthoud 4, noteer 2.
     4 + 4*2 + 7*5 + 6*3 = 65; onthoud 6, noteer 5.
     6 + 4*1 + 7*2 + 6*5 + 3*3 = 63; onthoud 6, noteer 3.
     6 + 4*8 + 7*1 + 6*2 + 3*5 + 2*3 = 78; onthoud 7, noteer 8.
     7 + 7*8 + 6*1 + 3*2 + 2*5 = 85; onthoud 8, noteer 5.
     8 + 6*8 + 3*1 + 2*2 = 63; onthoud 6, noteer 3.
     6 + 3*8 + 2*1 = 32; onthoud 3, noteer 2.
     3 + 2*8 = 19; noteer 19.

Het product van deze opgave is dan: 1923583522. Voor kenners van de tafels van 100 is de berekening nog sneller uit te voeren, namelijk:

        74*53 = 3922; onthoud 39, noteer 22.
   39 + 74*12 + 36*53 = 2835; onthoud 28, noteer 35.
   28 + 74*8  + 36*12 + 2*53 = 1158, onthoud 11, noteer 58.
   11 + 36*8  +  2*12 = 323; onthoud 3, noteer 23.
    3 +  2*8 = 19, noteer 19.

Notatie

Op de basisschool leert men meestal om de vermenigvuldiging met een Andreaskruis te noteren (bijvoorbeeld 3 × 2 = 6). Op een hoger niveau gebruikt men in Europa vaak een punt (bijvoorbeeld 3 · 2 = 6), en in de meeste programmeertalen een sterretje (bijvoorbeeld 3 * 2 = 6. Dit laatste om verwarring met de Angelsaksische notatie (waar een punt gebruikt wordt om de decimalen aan te geven) en met de letter x te voorkomen. Wanneer men geen cijfers direct naast elkaar zet, wordt er vaak zelfs geen teken gebruikt, bijvoorbeeld:

ab = a × b

3a = 3 × a

(a+1)(b-1) = (a+1) × (b-1)

Een product van meerdere factoren schrijft men soms verkort aan met een multiplicatieteken, de hoofdletter pi uit het Griekse alfabet.

$\prod_{i=m}^n x_i = x_m \cdot x_{m+1} \cdot x_{m+2} \cdot \dots \cdot x_{n-1} \cdot x_n$

Zo kan men $n!$ (n faculteit) bijvoorbeeld ook noteren als

$\prod_{i=1}^n i$

Inverse van vermenigvuldigen

De inverse bewerking van vermenigvuldigen is delen.

Zie ook

Zie de categorie Vermenigvuldigen van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.

Wiskundige functies

Basisfuncties:	Optellen · Aftrekken · Vermenigvuldigen · Delen · Machtsverheffen · Worteltrekken
Logaritme:	Logaritme · Natuurlijke logaritme · Exponentiële functie
Trigonometrie:	Sinus en cosinus · Tangens en cotangens · Secans en cosecans
Inverse functies:	Arcsinus · Arccosinus · Arctangens Arccotangens · Arcsecans · Arccosecans
Hyperbolische functies:	Sinus hyperbolicus · Cosinus hyperbolicus · Tangens hyperbolicus · Cotangens hyperbolicus · Secans hyperbolicus · Cosecans hyperbolicus

Definición y significado de vermenigvuldigen

Definición

Sinónimos

Frases

Diccionario analógico

Vermenigvuldigen