EUROVOCΘάλασσα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Με τον όρο Θάλασσα εννοείται μια μεγάλη έκταση αλμυρού ύδατος και η έννοια συνδέεται με κάποιον ωκεανό ή μια μεγάλη λίμνη, συνήθως με αλμυρό νερό που δεν έχει φυσική έξοδο. Ο όρος συχνά χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο του Ωκεανός, αν και η χρήση της στη Γεωγραφία είναι αυστηρά καθορισμένη, (βλ. για παράδειγμα Τροπικές θάλασσες).
Κατά την Ελληνική Μυθολογία η Θάλασσα ήταν αρχέγονη ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα που κατέληξε δευτερεύουα μετά τον Ποσειδώνα.
Πίνακας περιεχομένων |
Γενικά
Α. Από την άποψη της Ναυτικής γεωγραφίας Θάλασσα καλείται η υγρή μάζα που καλύπτει τα 3/4 της επιφάνειας της Γης. Η τεράστια αυτή υγρή έκταση διακρίνεται σε επί μέρους εκτάσεις ανάλογα με τους χώρους που καταλαμβάνουν αυτές. Οι πολύ μεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις ονομάζονται Ωκεανοί οι οποίοι και καταλαμβάνουν συνολική επιφάνεια 354 εκατομ. τετρ. χιλιόμετρα.
Θαλάσσιες εκτάσεις μικρότερες των Ωκεανών που σχηματίζονται ανάμεσα σε νησιά ή σε μεγάλες εκτάσεις ξηράς ονομάζονται Θάλασσες (Μεσόγειος, Βόρειος, Αντιλλών). Όταν η έκτασή τους είναι ακόμη μικρότερη ονομάζονται πελάγη, όπως το Αιγαίο, το Ιόνιο κλπ. Όταν δε μια θαλάσσια έκταση περιορίζεται έντονα από τη ξηρά τότε ονομάζεται κόλπος.
Β. Από την άποψη του Διεθνούς δικαίου η θάλασσα διακρίνεται σε Χωρικά ύδατα, Οικονομική ζώνη και Αιγιαλίτιδα ζώνη που υπάγονται στη κυριαρχία της παράκτιας χώρας, τις κλειστές θάλασσες που περιβάλλονται από στεριά π.χ. Νεκρά θάλασσα) που ανήκουν στη κυριαρχία του παράκτιου ή παράκτιων χωρών, στις εσωτερικές θάλασσες που περιβάλλονται από ξηρά αλλά συγκοινωνούν με την ανοιχτή θάλασσα όπως η Αζοφική που ταυτίζεται με αυτή και τέλος τις «ανοικτές θάλασσες» ή Διεθνή ύδατα που δεν υπάγονται σε κανενός κράτους τη δικαιοδοσία.
Γ. Από πλευράς Μετεωρολογίας η θάλασσα διακρίνεται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τη κατάστασή της (κατάσταση θαλάσσης) π.χ. γαλήνια, ταραγμένη, κυματώδη κλπ.
Κατάλογος θαλασσών που διαιρούνται από ωκεανούς
Ειρηνικός Ωκεανός
- Βερίγγειος Θάλασσα
- Κόλπος της Αλάσκας
- Θάλασσα του Κορτέζ (Κόλπος της Καλιφόρνιας)
- Θάλασσα του Οκχότσκ, (Okhotsk)
- Iαπωνική Θάλασσα
- Εσωτερική Θάλασσο της Σέτο, (Seto Inland Sea)
- Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας
- Θάλασσα της Νότιας Κίνας
- Κόμπος Μπεϊμπού, (Beibu Gulf)
- Θάλασσα Σούλου, (Sulu Sea)
- Θάλασσα Κελέμπες, (Celebes Sea)
- Θάλασσα Μποχόλ, (Θάλασσα Μιντανάο)
- Θάλασσα Φιλιππίνων
- Θάλασσα Φλόρες, (Flores Sea)
- Θάλασσα Μπάντα, (Banda Sea)
- Θάλασσα Αραφούρα, (Arafura Sea)
- Θάλασσα Τιμόρ, (Timor Sea)
- Τασμανική Θάλασσα, (Tasman Sea)
- Κίτρινη Θάλασσα, (Yellow Sea)
- Θάλασσα Μποχάι, (Bohai Sea)
- Κοραλιογενής Θάλασσα, (Coral Sea)
- Κόλπος της Καρπεντάρια, Gulf of Carpentaria
Ατλαντικός Ωκεανός
- Κόλπος Χάντσον, (Hudson Bay)
- Κόλπος Τζέιμς, (James Bay)
- Κόλπος Μπάφιν, Baffin Bay
- Κόλπος του Αγ. Λαυρεντίου, (Gulf of St. Lawrence)
- Καραϊβική Θάλασσα, (Caribbean Sea)
- Κόλπος του Μεξικού, (Gulf of Mexico)
- Θάλασσα των Σαργασσών, (Sargasso Sea)
- Βόρεια Θάλασσα
- Βαλτική Θάλασσα, (Baltic Sea)
- Κόλπος της Μπότνια, (Gulf of Bothnia)
- Βαλτική Θάλασσα, (Baltic Sea)
- Ιρλανδική Θάλασσα, (Irish Sea)
- Κελτική Θάλασσα, (Celtic Sea)
- Μεσόγειος Θάλασσα, (Mediterranean Sea)
- Αδριατική Θάλασσα, (Adriatic Sea)
- Αιγαίο Πέλαγος, (Aegean Sea)
- Μαύρη Θάλασσα
- Αζοφική Θάλασσα, (Sea of Azov)
- Ιόνιο Πέλαγος
- Ligurian Sea
- Μυρτώον πέλαγος,
- Τυρρηνική Θάλασσα, (Tyrrhenian Sea)
- Κόλπος της Σίδρας, (Gulf of Sidra)
- Θάλασσα του Μαρμαρά, (Sea of Marmara)
- Κρητικό Πέλαγος
- Κόλπος του Μπισκέι, (Bay of Biscay)
- Κόλπος της Γουϊνέας, (Gulf of Guinea)
Ινδικός Ωκεανός
- Ερυθρά Θάλασσα, (Red Sea)
- Κόλπος του Άντεν, (Gulf of Aden)
- Περσικός Κόλπος, (Persian Gulf)
- Κόλπος του Ομάν, (Gulf of Oman)
- Αραβική Θάλασσα, (Arabian Sea)
- Κόλπος της Βεγγάλης, (Bay of Bengal)
- Κόλπος της Ταϊλάνδης, (Gulf of Thailand)
- Θάλασσα της Ιάβας, (Java Sea)
Αρκτικός Ωκεανός
- Θάλασσα Μπάρεντς, (Barents Sea)
- Θάλασσα Κάρα, (Kara Sea)
- Θάλασσα Μποφόρ, (Beaufort Sea)
- Κόλπος Αμούντσεν, (Amundsen Gulf)
- Γροινλανδική Θάλασσα, (Greenland Sea)
- Θάλασσα Τσούκσι, (Chukchi Sea)
- Θάλασσα Λάπτεφ, (Laptev Sea)
- Ανατολική Σιβηρική Θάλασσα, (East Siberian Sea)
Νότιος Ωκεανός
- Θάλασσα Γουέντελ, (Weddell Sea)
- Θάλασσα Ρος, (Ross Sea)
- Μέγα Αυστραλιανό Φράγμα, (Great Australian Bight)
- Κόλπος Αγίου Βικεντίου, (Gulf Saint Vincent)
- Κόλπος Σπένσερ, (Spencer Gulf)
Περίκλειστες Θάλασσες
- Αράλη, (Aral Sea)
- Kασπία Θάλασσα, (Caspian Sea)
- Νεκρά Θάλασσα, (Dead Sea)
- Θάλασσα της Γαλιλαίας, (Sea of Galilee)
- Θάλασσα Σάλτον, (Salton Sea)
Εξωγήινες Θάλασσες
Οι αποκαλούμενες σεληνιακές "θάλασσες" είναι μεγάλες βασαλτικές εκτάσεις στη Σελήνη, τις οποίες οι άνθρωποι παλιότερα θεωρούσαν ότι ήταν σώματα νερού και τις περιέγραψαν ως θάλασσες. Είναι οι γνωστές σκιές στην επιφάνεια του δορυφόρου της Γης, ορατές ακόμη και με γυμνό οφθαλμό.
Νερό σε υγρή μορφή θεωρείται ότι υπάρχει κάτω από την επιφάνεια αρκετών φυσικών δορυφόρων, όπως στους δορυφόρους του Δία Ευρώπη και Γανυμήδη. Υγροί υδρογονάνθρακες θεωρείται, επίσης, ότι υπάρχουν στην επιφάνεια του Τιτάνα, αν και θα ήταν ακριβέστερο να τους περιγράψουμε ως λίμνες μάλλον παρά θάλασσες. Το 2005 τα ρομπότ της NASA Spirit και Opportunity ανακάλυψαν ότι και εκτάσεις της επιφάνειας του Άρη κάποτε καλύπτονταν από μια αλμυρή, ρηχή θάλασσα.
Επιστήμη
Ο όρος θάλασσα χρησιμοποιείται και στην κβαντική φυσική. Η Θάλασσα Ντιράκ είναι μια ερμηνεία των καταστάσεων αρνητικής ενέργειας που συνθέτουν το κενό.
Βλέπε επίσης